Përfaqësuesi i SHBA-së në Kombet e Bashkuara i tha Këshillit të Sigurimit të OKB-së më 29 maj se oferta aktuale për t’i dhënë fund luftës në Ukrainë është rezultati më i mirë i mundshëm për Rusinë dhe se Presidenti Vladimir Putin duhet ta pranojë atë.
Zgjatja e luftës nuk është në interesin e askujt, tha John Kelley, zëvendëspërfaqësuesi i SHBA-së në OKB, dhe paralajmëroi për mundësinë që Shtetet e Bashkuara të “shqyrtojnë” tërheqjen nga përpjekjet e tyre negociuese nëse Rusia “merr vendimin e gabuar për të vazhduar këtë luftë katastrofike”.
Kelley shtoi se sanksionet shtesë kundër Rusisë janë ende në tryezë.
Kremlini kishte deklaruar më 29 maj se po priste përgjigjen e Kievit ndaj propozimit të tij për bisedime të reja në Stamboll më 2 qershor.
“Për aq sa di unë, ende nuk është marrë asnjë përgjigje… Duhet të presim një përgjigje nga pala ukrainase”, tha zëdhënësi i Kremlinit Dmitry Peskov.
Këshilltari kryesor i Presidentit ukrainas Volodymyr Zelenskyy tha se Ukraina është gati të marrë pjesë në bisedime, por së pari dëshiron të shohë propozimet ruse për t’i dhënë fund luftës.
“Ukraina është gati të marrë pjesë në takimin e ardhshëm, por ne duam të kemi një diskutim konstruktiv”, tha Andriy Yermak në një deklaratë. “Kjo do të thotë se është e rëndësishme të merret drafti i Rusisë”.
Peskov e quajti këtë kërkesë “jokonstruktive”.
Ukraina deklaroi se i kishte paraqitur tashmë Rusisë idetë e veta për një zgjidhje paqeje.
Zelenskyy akuzoi Rusinë se ka kryer “një tjetër mashtrim” duke mos e dorëzuar propozimin e saj të paqes para takimit të planifikuar në Stamboll.
“Edhe të ashtuquajturin ‘memorandum’, të cilin e premtuan dhe me sa duket e kanë përgatitur për më shumë se një javë, askush nuk e ka parë ende”, tha Zelenskyy në video-adresën e tij të vonë në mbrëmje.
“Ukraina nuk e ka marrë atë. Partnerët tanë nuk e kanë marrë atë. Edhe Turqia, e cila priti takimin e parë, nuk e ka marrë axhendën e re”, tha ai. “Pavarësisht premtimeve për të kundërtën, kryesisht ndaj Shteteve të Bashkuara të Amerikës, ndaj Presidentit Trump: Një tjetër mashtrim rus”.
Folës të tjerë në Këshillin e Sigurimit trajtuan gjithashtu luftën në Ukrainë dhe procesin e paqes.
Nënsekretarja e Përgjithshme e OKB-së për Çështjet Politike, Rosemary DiCarlo, i tha Këshillit se shpresa në negociata ishte “mezi” e gjallë dhe se “shpresa e kujdesshme” që ajo shprehu një muaj më parë ishte zbehur në dritën e agresionit të fundit.
Vala masive e sulmeve gjatë fundjavës ishte një paralajmërim se sa shpejt lufta mund të merrte dimensione të reja shkatërruese, tha ajo.
“Përshkallëzimi i mëtejshëm jo vetëm që do të përkeqësonte pasojat shkatërruese për popullsinë civile, por do të rrezikonte edhe përpjekjet tashmë të vështira për paqe”, tha DiCarlo. “Shpresa që palët të mund të ulen dhe të negociojnë ende ekziston, por vetëm mezi.”
Ajo bëri thirrje për “përpjekje serioze, të demonstrueshme dhe me mirëbesim” për t’u rikthyer në rrugën drejt një paqeje të drejtë.
DiCarlo shtoi se një proces paqeje nuk do të jetë i lehtë dhe do të kërkojë kohë.
“Por nuk mund të presë”, tha ajo. “Më e rëndësishmja, populli i Ukrainës nuk mund të presë.”
Ajo tha se një armëpushim i plotë, i menjëhershëm dhe pa kushte ishte një hap që duhet të jetë pjesë e procesit të paqes.
Rusia deklaroi se do ta përdorte takimin e 2 qershorit për të paraqitur një “memorandum” që përshkruan kushtet e saj për një zgjidhje paqeje.
“Delegacioni ynë, i udhëhequr nga Vladimir Medinsky, është gati t’i paraqesë një memorandum delegacionit ukrainas dhe të bëjë deklaratat e nevojshme gjatë një raundi të dytë bisedimesh të drejtpërdrejta në Stamboll të hënën, më 2 qershor”, tha Ministri i Jashtëm rus Sergei Lavrov në një deklaratë më 28 maj.
Lavrov tha se memorandumi do të paraqesë pikëpamjet e Rusisë “mbi të gjitha aspektet e një zgjidhjeje të besueshme për shkaqet rrënjësore të krizës”.
Medinsky, një shkencëtar politik rus dhe ish-ministër i kulturës, udhëhoqi ekipin negociator rus më 16 maj në raundin e parë të bisedimeve të drejtpërdrejta që nga pushtimi i plotë i Ukrainës nga Rusia më shumë se tre vjet më parë.
Sekretari i Shtetit i SHBA-së, Marco Rubio, foli me Lavrovin dhe mirëpriti një shkëmbim të burgosurish gjatë fundjavës, tha zëdhënësja Tammy Bruce në një deklaratë.
“Sekretari i Shtetit përsëriti thirrjet e Presidentit Trump për dialog konstruktiv dhe me mirëbesim me Ukrainën si e vetmja mënyrë për t’i dhënë fund kësaj lufte”, tha Bruce.
Presidenti i SHBA-së, Donald Trump, paralajmëroi më 28 maj se do të përcaktonte brenda “rreth dy javësh” nëse Putini ishte serioz për t’i dhënë fund luftimeve.
“Do të zbulojmë nëse ai po na tërheq këmbën apo jo, dhe nëse po, ne do të përgjigjemi pak më ndryshe. Por do të duhen rreth një javë e gjysmë deri në dy javë”, u tha Trump gazetarëve në Shtëpinë e Bardhë./Rferl/
