NGA EKIPI EDITORIAL I DITËS OPTIMIST
Frika për të vdekur vetëm është një nga ndjenjat më të fuqishme dhe më dhimbshme që ushqejnë shumë njerëz, veçanërisht gjatë pandemisë COVID-19. Për disa, kjo frikë fatkeqësisht bëhet realitet. Për të adresuar këtë çështje, Askush nuk vdes i vetëm Nisma (NODA) trajnon dhe mbështet vullnetarët që ofrojnë shoqëri për njerëzit në orët e tyre të fundit.
Historia dhe evolucioni i NODA
Koncepti NODA filloi në 1986 në Oregon, Shtetet e Bashkuara. Sandra Clarke, një infermiere, u shkatërrua kur ajo nuk ishte në gjendje të siguronte dëshirën e fundit të një pacienti të moshuar për shoqëri. Kjo përvojë frymëzoi Clarke për të krijuar programin e parë NODA në 2001, i cili mblodhi vullnetarë nga stafi i spitalit për t'u ulur me pacientët që vdisnin vetëm. Projekti i saj fitoi menjëherë tërheqje, me Clarke që shpërndau udhëzues NODA në të gjithë botën, duke shkaktuar një lëvizje.
Alison Bunce, një infermiere skoceze, luajti një rol vendimtar në sjelljen e NODA në MB. Bunce u frymëzua nga puna e Clarke dhe qasja e 'komuniteteve të mëshirshme' e mbështetur nga sociologu australian Allan Kellehear. Kërkimi i saj filloi me një qëllim të thjeshtë por të thellë: të sigurohej që askush në komunitetin e saj të mos vdesë vetëm. Qëllimi i saj tani përfshin adresimin e izolimit social dhe vetmisë në të gjitha fazat e jetës.
Një vizion i komuniteteve të dhembshur
“Të jesh i pranishëm dhe të shoqërosh dikë teksa po vdes është një privilegj i tillë – është një moment i thellë, unik,” thotë Bunce. Megjithatë, ajo e kuptoi shpejt se nevoja për miqësi dhe kujdes shkon përtej fundit të jetës. “Me kalimin e viteve, njerëzit më flisnin për të izolim social dhe vetminë, dhe kuptova se kjo kishte të bënte me jetën dhe vdekjen. Ne kemi kaluar nga ndihma e njerëzve në fund të jetës së tyre në mbështetjen e tyre që në fillim.”
Bunce vazhdoi në Ohio, i frymëzuar nga puna e Kellehear, për t'u takuar me infermierët që zbatonin një program NODA. Qasja e Kellehear thekson se kujdesi për njëri-tjetrin është një detyrim i përbashkët, jo vetëm i profesionistëve të kujdesit shëndetësor.” Unë isha absolutisht e frymëzuar”, thotë ajo. “E dija se doja të bëja diçka të ngjashme në MB.”
Lindja e Inverclyde-it të Mëshirshëm
Bunce u themelua Inverclyde i mëshirshëm (CI) në vitin 2016 si një Projekti i financuar nga Ardgowan Hospice, ku ka punuar si drejtoreshë e kujdesit. Duke filluar me 20 vullnetarë, CI u përpoq të ulej me njerëzit që po vdisnin vetëm, fillimisht në bujtina dhe spitale lokale përpara se të shtrihej në shtëpi private. Sot, CI është rritur ndjeshëm, me mbi 100 vullnetarë në dispozicion për të ofruar shoqërimi në një moment.
“Ka qenë vërtet shpërblyese: ata janë mirënjohës që janë në gjendje të kenë mundësinë t'i japin diçka komunitetit,” thotë Bunce, i cili u emërua Infermierja e Vitit 2022 nga Kolegji Mbretëror i Infermierisë. “Ne kemi parë një ndikim të vërtetë pozitiv ku familjet thjesht nuk janë në gjendje të jenë atje, ose nuk munden sepse është shumë e dhimbshme, dhe me infermierët gjithashtu: ata duan dëshpërimisht të ulen me njerëzit, por shpesh nuk munden për shkak të ngarkesës së tyre të punës. .”
Lëvizja përtej kujdesit në fund të jetës
Bunce njohu potencialin e rrjetit të saj vullnetar dhe filloi të krijojë një sërë shërbimesh të kujdesit në komunitet. “Etosi ynë ka të bëjë me të qenit i sjellshëm dhe se si njerëzit e zakonshëm mund të bëjnë një ndryshim së bashku,” shpjegon ajo. Vullnetarët e CI tani ndihmojnë nënat e reja, bëjnë 'pako në shtëpi' për të braktisurit nga spitali, vizitojnë fqinjët e izoluar nga shoqëria dhe drejtojnë një kafene të pikëlluar.
Këto aktivitete kanë lejuar që CI të zgjerohet përtej fushëveprimit fillestar të fokusit të kujdesit paliativ të Ardgowan Hospice. Bunce ka rifilluar CI si një organizatë bamirëse e regjistruar me fonde të reja të Lotarisë, duke filluar një kërkim për të inkurajuar dhembshurinë dhe fqinjësinë në një shkallë më të gjerë. “Ne duhet të kemi guxim në komunitetet tona,” kërkon ajo. “Nëse mendoni për njerëzit që jetojnë në rrugën tuaj, ne të gjithë kemi aftësi dhe përvojë. Pavarësisht se kush jemi, ne kemi diçka për të ofruar. Unë mendoj se njerëzit janë në thelb të sjellshëm: le t'i fuqizojmë njerëzit dhe t'u japim atyre mundësinë për të bërë diçka të mirë, diçka që bën ndryshimin.”
Një model për komunitetet kudo
Nën udhëheqjen e Bunce, lëvizja NODA ka evoluar në një paradigmë për mënyrën sesi komunitetet duhet të mbështesin anëtarët e tyre nga lindja deri në vdekje. Duke fuqizuar qytetarët e përditshëm për të kontribuar, NODA siguron që askush të mos përballet vetëm me momentet më të vështira të jetës. Suksesi i CI tregon se si një grup i vogël vullnetarësh të vendosur mund të ketë një ndikim të rëndësishëm në lagjen e tyre.
Puna e Bunces demonstron një të vërtetë universale: dhembshurinë dhe mirësinë janë instrumente efektive për ndërtimin e komuniteteve të forta dhe mbështetëse. Ndërsa NODA rritet, ajo shërben si një fener shprese dhe njerëzimi, duke na kujtuar të gjithëve përgjegjësinë tonë kolektive për t'u kujdesur për njëri-tjetrin.